یکی از مهم ترین مسائل موجود در حوزه آب کشور، بحث مدیریت منابع آب و استفاده صحیح از آن می باشد به همین دلیل برنامه ریزی صحیح برای حفظ منابع آبی هر منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از طرفی اکثر نقاط کشور از آب با کیفیت برخوردار نیستند لذا برنامه و طرح های قابل اجرا برای بهبود کیفی آب از مسائل مهم و حائز اهمیت می باشد.
به همین منظور نخستین همایش ملی مدلسازی و فناوری های جدید در مدیریت آب به همت گروه مهندسی عمران دانشگاه بیرجند و همکاری گروه مهندسی آب و همچنین گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بیرجند در تاریخ ۲۹ و ۳۰ آبان ماه با حضور مدیران استانی، فعالان صنعت آب، متولیان حوزه آب و پژوهشگران و کارشناسان برگزار شد.
افزایش آگاهی جامعه در مدیریت آب، کاهش مصرف، آشنایی با فناوری های جدید، افزایش سطح دانش و فناوری و همچنین استفاده از ابزارهای کاهنده مصرف را می توان از جمله اهداف برگزاری این همایش عنوان کرد.
مدل سازی حوزه آبریز، سیستم‌های انتقال آب، پدافند غیرعامل در مدیریت آب، فناوری های نانو و کاربرد آن در صنعت آب، فناوری های مرتبط با پایش کیفیت آب و شیرین سازی از جمله محورهای این همایش دو روزه بود .
دکترابوالفضل اکبرپور دبیر همایش ملی مدل سازی و فناوری های جدید در مدیریت آب با اشاره به اینکه با توجه به وضعیت آبی استان، اجرای این همایش از دوسال پیش کلید خورده است ، اظهار کرد: میزان بارندگی‌ها در این استان ۱۷۰ میلی متر در سال بوده که این امر نشان دهنده کمبود آب در این استان است.
وی افزود: در سال زراعی گذشته میزان بارندگی‌های استان به ۷۸ میلی متر رسیده که این امر نشان می‌دهد با کمبود و بحران آب مواجه هستیم. وی میانگین بارندگی استان را در سال های ۹۵ و ۹۶، ۸۵ میلیمتر عنوان کرد و افزود : برداشت بی رویه باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی دشت ها شده است.
بنا به گفته دبیر اولین همایش ملی مدلسازی و فناوری های جدید در مدیریت آب ، خراسان جنوبی سومین استان پهناور کشور است که بیش از ۷۶۵ هزار نفر را در خود جای داده و ۴۴ درصد اشتغال استان در بخش کشاورزی است.
دبیر همایش ملی مدل سازی و فناوری های جدید در مدیریت آب ادامه داد: طبق آمار وزارت نیرو در تمام دشت‌های کشور ۳۰۹ دشت وضعیت بحرانی دارند که می‌توان به دشت‌های استان کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و اصفهان اشاره کرد.
اکبرپور با بیان اینکه ۲۵ دشت استان خراسان جنوبی جزو دشت‌های ممنوعه هستند، تصریح کرد: ۸۵ درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی است و این امر نشان از کشاورزی‌های ناکارآمد دارد.
وی اظهار کرد: پرت شبکه توزیع آب در استان بالای ۳۰ درصد است، بنابراین اگر فکری به حال این وضعیت نشود، با تنش آبی روبرو می‌شویم.
دبیر همایش ملی مدلسازی و فناوری‌های جدید در مدیریت آب بیان کرد: طی ۲۰ سال گذشته میزان آب استحصال شده از سفره‌های آب زیر زمینی ۱۳۰ میلیارد متر مکعب بوده که امروز به ۱۰۶ میلیارد متر مکعب رسیده است.
اکبرپور اظهار داشت: آب و فاضلاب شهری ۹۸ درصد جمعیت شهری را برخوردار از آب شهری کرده اما مصرف سرانه خانگی در استان بیشتر از سطح جهان است و بالای ۲۰۰ لیتر در روز است و در شهرستان طبس نیز به ازای هر نفر ۲۲۵ لیتر در روز است.
وی افزود: با توحه به وضعیتی که در استان داریم مردم اهمیت آب را درک نکرده و باید به سمت فناوری‌های جدید برویم.
دبیر همایش ملی مدلسازی و فناوری‌های جدید در مدیریت آب بیان کرد: سرانه مصرف ایرانیان در نان هم زیاد است که ۳۰ درصد نان خشک تولید می‌شود.
اکبرپور یادآور شد: برای هر هکتار گندمی که کشت می‌کنیم ۸ هزار مترمکعب آب مصرف می‌کنیم و در بخش غذا ۳۵۰ تن غذا را دور می‌ریزیم. استان خراسان جنوبی نیز مشکلاتی دارد اما با برگزاری این همایش اهدافی را دنبال می‌کنیم تا سطح آگاهی مردم را بالا ببریم و با روش‌های جدید آشنا کنیم.
فرصت ارائه مقاله به این همایش در فراخوان، آبان پارسال تا پایان مهرماه امسال بود که در نهایت در این همایش ۱۸۰ مقاله به دبیرخانه ارسال شده که ۳۲ داور این مقاله ها را داوری کردند و ۱۴۷ مقاله مورد پذیرش قرارگرفت که به صورت پوستر و سخنرانی ارائه گردید.
دبیر همایش با اشاره به اهمیت سفره های آب زیر زمینی گفت : ۵۰ درصد از مقاله ها مربوط به منابع آب زیر زمینی است.
دکتر اکبری دبیر اجرایی این همایش گفت: اگر دستگاه های اجرایی برای رفع مشکلات خود از ظرفیت دانشگاه استفاده کنند فرآیند رفع مشکلات در هر عرصه ای تسریع می یابد.
وی افزود: سطح کیفی و تنوع موضوع مقالات مورد استقبال و رضایت دعوت شدگان قرار گرفت و نمایشگاه جانبی برای ارائه دستاوردهای پژوهشی و محصولات تولیدی در حوزه صنعت آب در کنار این همایش برگزار شد.
اکبری بیان کرد: ۴۰ میلیون تومان برای برگزاری همایش هزینه شد که پنج میلیون تومان از اعتبار یادشده توسط دانشگاه بیرجند و بقیه توسط شرکت های بخش خصوصی و دولتی تامین می شود.
وی گفت: ۳۵۰ نفر شامل دانشجویان، کارشناسان دستگاه های اجرایی و استادان دانشگاه در این همایش شرکت کردند.
وی افزود: کارگاه هایی در خصوص کیفیت و آلاینده های آب و مدل سازی جریان های آبی در این همایش برگزار شد.
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه بیرجند در افتتاحیه این همایش با بیان اینکه حضور اندیشمندان در جامعه و رفع مشکلات مردم یکی از مسائل ضروری است گفت : سکونتگاه های پایدار ، امنیت را رقم می زند و خالی شدن سکونت گاه ها به ویژه در مناطق مرزی یکی از چالش های پیش روی استان است که دلیل ۸۰ درصد از مهاجرت ها نبود آب می باشد.
نجفی از ورود دانشگاه بیرجند به مدیریت آب های خاکستری خبر داد و گفت : امیدواریم با اقدامات صورت گرفته آب های خاکستری را به چرخه آب قابل مصرف برگردانیم.
ایشان افزودند :منابع آبی موجود باید مدیریت شوند. اگر منابع موجود را قدر ندانیم در آینده دچار مشکل خواهیم شد و امیدواریم این همایش فرصتی را برای بهره وری بهتر از منابع موجود فراهم کند.
دکتر نجفی با تأکید بر اینکه باید داشته هایمان را مدیریت کنیم گفت: امید است در این همایش مشکلات آبی احصا و راهکاری عملیاتی ارائه شود.
در مراسم افتتاحیه این همایش آقایان دکتر داوری و دکتر سیاری به عنوان سخنران کلیدی حضور یافتند. دکتر داوری در این جلسه عنوان کرد که مسئله آب را یک نهاد به تنهایی نمی تواند حل کند و باید به صورت مشارکتی و در قالب یک شبکه منسجم مورد بررسی قرار بگیرد. .وی اشاره کرد تصمیم هایی که در این زمینه گرفته می شود باید براساس داده های موثق و شفاف باشد و جلب اعتماد مردم، مشارکت در آبخیزداری و برنامه ریزی درست را در پی داشته باشد.
دکتر سیاری نیز بیان کردند: به جای هزینه در پروژه های جدید باید شرایط بهره وری بیشتر از طرح های موجود مدنظر قرار بگیرد و به تغییر نگرش در بهره برداری ها و محیط زیست توجه شود. ایشان خاطر نشان کرد : به جای کنترل طبیعت باید خود را با آن تطبیق دهیم در غیر اینصورت در آینده دچار مشکل خواهیم شد.
ریاست دانشگاه علوم پزشکی در این مراسم افزودند : بحران آب نیازمند خردورزی جمعی می باشد و همه راه حل این موضوع را می دانند ولی متاسفانه به آن عمل نمی شود. دهقانی افزود: برای تامین آب سالم یکی از نیاز ها فراهم آوردن تجهیزات و زیرساخت ها می باشد. در حال حاضر بیش از کیفیت آب، کمبود آب مطرح است که امیدواریم در این همایش قدمی برای رفع مشکلات آبی استان برداشته شود.
تشکیل نشست تخصصی با حضور متولیان حوزه آب پیرامون موضوع انتقال آب دریای عمان یکی از برنامه های این همایش بود که بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
در جهت ارتقا سطح علمی این همایش کارگاه هایی با عناوین بررسی موضوعی کیفیت و ارزیابی سیستم جامع آب آشامیدنی بیرجند با تکیه بر ارزیابی ریسک و شواهد و مستندات، نشت یابی شبکه های آب، شبیه سازی سیلاب شهری با مدل swmm و مدلسازی آب زیر زمینی با کمک نرم افزار GMS با حضور جمعی از محققان، پژوهشگران و دانشجویان تشکیل شد.
برگزاری نمایشگاه تخصصی با حضور شرکت های آب ابزار باقران، میراب، ایران مدار، آب و فاضلاب روستایی، ایران کاوش، دانش بنیان بهسازان ،اداره کل حفاظت محیط زیست و انجمن هیدرولیک یکی از مهم ترین برنامه های این همایش بود.
بیانیه اولین همایش ملی مدلسازی و فناوری های جدید در مدیریت آب شامل۱۰ بند در مراسم اختتامیه قرائت و از مقالات برتر تجلیل گردید.
