توجه به ریشه فرهنگ از این رو مفید است که ما را به درک معنی این واژه و مفهوم آن رهنمون می شود.
پس فرهنگ ریشه دار است و ازرفتارها و عادات ملت یا مردم سرچشمه می گیرد و به تدریج پرورده شده و تعمیم پیدا می کند،لذا نیاز به زمان دارد.
یکی از تجلیات بارز فرهنگ در معماری و شهرسازی در ایران پدید آمده است.
ساختمان ها و کالبد شهرها اگر بی پشتوانه فرهنگی باشد جز تلی از آجر و سنگ و پولاد و سایر مصالح ساختمانی نیست و یا فقط نمایش صرف فن آوری است بلایی را که تکنولوژی فن آوری نیز اگر لجام گسیخته باشد مضر است.
امروزه ما بلایی که با اتومبیل بر سر شهر ها در بسیاری از شهرهای جهان آورده شاهد هستیم.فن آوری تنها هنگامی که پشتوانه قوی فرهنگی داشته باشد به عنوان وسیله ای نیکو می تواند مفید واقع شود.
چون فرهنگ گذشته ایران به یمن وحدت اسلامی متعالی بوده به عنوان مثال: گنبد مسجد جامع اصفهان بر اساس هندسه ای ساخته شد که اصول آن،به شهادت محققان مغرب زمین تا قرن شانزدهم در آن سرزمین شناخته نبود.
زیبایی این مسجد و گنبد و فضای پیوسته آن چنان است که تاکنون بی مثال و بی نظیر باقی مانده است.این ترکیب فن آوری و زیبایی جز با پشتوانه فرهنگی نیرومند، حاصل نمی آمد.
هنگامی که سخن از زیبایی و زیبا شناسی شهری به میان می آید لازم است نکته ای بسیار مهم را یادآور شویم و آن این که زیبایی موضوعی ذهنی است و نه عینی،یعنی هر کس ممکن است اثری را بنا به سلیقه خود زیبا بداند یا نداند.دوم آن که باید بین زیبایی طبیعی و زیبایی هنری تمایز قائل شد.
اگر موضوع را از معماری به کل شهر و از آن جا به شهرسازی تعمیم دهیم باید ببینیم چگونه می توان شهری را از نظر زیبایی شناسی مورد بررسی قرار داد.نخستین نکته در این باره این است که به واقعیت شهر،یعنی آن گونه که شهر یا کالبد آن در فضا می شکفد،بنگریم.پس نقشه هایی که شهر را فقط در دو بعد مصور می کنند و در اکثر موارد نیز مورد استفاده قرار می گیرند اگر چه برای این منظور لازمند،اما کافی نیستند.برای دریافتن واقعیت شهر باید آن را در وادی دو بعدی نگریست.
زیبایی در طرح و ساختن و یا پدید آوردن بسیار حائز اهمیت است و زیبایی و توجه به آن خود در زمره فرهنگ شهر است.یعنی حاصل نمی آید مگر آن که شهر از فرهنگی غنی برخوردار باشد.هر جا سخن از فرهنگ در میان باشد معنویت و انسانیت نیز مطرح است و هرجا صحبت از معنویت رود بحث زیبایی .
روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان
برگرفته از نوشته های دکتر منوچهر مزینی