یادداشتی از مهندس بهمن مومنی مقدم دبیراجرایی سازمان نظام مهندسی ساختمان؛ تغییرات جامعه ایران در دوران پساکرونا/ زمان اصلاح ساختارها فرا رسید
تبدیل تهدید‌های کرونا به فرصت، در گروی اصلاح ساختار‌های اقتصادی است که با استقرار دولت الکترونیک و اقدامات مهم دیگری چون توسعه روستاها، مدیریت مهاجرت معکوس، تمرکززدایی و هماهنگ سازی نهاد‌های حمایتی برای کمک به مشاغل آسیب دیده، می‌توان تجربیات این دوران را در پساکرونا به فرصت تبدیل کرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، بهمن مومنی مقدم، دبیراجرایی سازمان نظام مهندسی ساختمان یادداشتی درباره تغییرات جامعه ایران در دوران پساکرونا و درس های بزرگی که باید از این دوران آموخت، نوشته است و حال آن را با هم می خوانیم:
خیلی از اتفاقاتی که در دوران شیوع کرونا در حال اتفاق است، در دوران قبل از شیوع این بیماری، شاید به ماه‌ها تحقیق و بررسی نیاز داشت تا اجرایی شود اما در شرایط حاد و بحرانی حاضر، خیلی به سرعت در حال انجام و پذیرش توسط تمامی شهروندان جهان است.
بسیاری از تکنولوژی‌هایی که برای کنترل و بهبود وضع کنونی در حال به کارگیری است؛ از جمله اندازه گیری دما و فشار خون افراد از طریق لمس تلفن همراه، در کنار مفید بودن آن‌ها می‌تواند فاجعه‌ای را در پیش روی افراد قرار دهد. فاجعه از آن جهت که سیستم با اندازه گیری دمای و فشار خون افراد در لمس گزینه‌های مختلف نمایشی که سیستم قادر به دیدن آن است؛ از جمله متن، اخبار و به طور کلی موضوع انتخابی توسط کاربر، می‌تواند روحیه فرد و تمام جامعه را متوجه شود و بتواند افراد را با اطلاعاتی که در اختیارشان قرار می‌دهد، کنترل کرده و افراد جامعه و جهان را به سمتی که خود میل دارد، بکشاند.
برای غلبه بر هر مشکل در جهان که مشکل کنونی نیز از این حیث جدا نیست، اعتماد است. با داشتن اعتماد است که می‌توان پذیرش و عدم پذیرش هر موضوعی را مشخص کرد. با اعتماد است که کشوری در شرایط حاضر می‌تواند به کشور ضعیف‌تر کمک کند و این اعتماد را داشته باشد تا در شرایط حاد آینده، کشور‌های قدرتمندتر به کمک خواهند آمد.
با اعتماد به آمار و اطلاعات کشور‌های دیگر است که کشور دیگری به دنبال اقدامات انجام شده توسط کشور با آمار بهتر برای مهار و کنترل آن مشکل می رود. با اعتماد به دولت و علم است که افراد می‌توانند به خواسته‌های دولت و کشور در شرایط حاد و بحرانی کنونی عمل کرده و خیلی سریع بر هر مشکلی فائق آمد.
تغییرات جامعه ایران در دوران پساکرونا
در حال حاضر مهمترین پرسشی که مطرح است، اینکه جامعه ایران در دوران پساکرونا با چه تغییرات اساسی روبرو خواهد شد؟ در پاسخ به این پرسش گفت، نخست آنکه قطعا دولت معتدل‌تر و یکی از مسائل اصلی آن خدمت رسانی خواهد بود.
در همین حال، روابط اجتماعی دستخوش تغییراتی خواهد شد، ضمن اینکه سبک زندگی در تمامی زمینه ها به خصوص در حوزه غذایی تغییر بنیادی خواهد کرد. مهارت‌های اجتماعی خانگی و خانوادگی افزایش خواهند یافت.
در دوران پساکرونا، قطعا روابط اجتماعی قوی‌تر خواهد شد، مشاغل بومی و رفع نیاز‌های محلی گسترش می یابد و مشاغل وابسته به بازار جهانی کاهش خواهند یافت. در آخر آنکه به احتمال زیاد مهاجرت از حالت انفرادی به گروهی تبدیل می‌شود.
حقوق و مدیریت دوران پساکرونا
دوران سخت کرونایی به هر شکل پایان خواهد یافت اما اتمام این دوران، مشکلات بسیاری بر جای خواهد گذاشت، زیرا همان طور که می‌دانیم، چنین بحران‌هایی با این حجم از آثار مخرب، مسائل و مشکلات بسیاری را به دنبال خود خواهند گذاشت.
بخشی از این بحران‌ها به فشار‌های روانی و عاطفی مربوط می شود که تأثیرات مخربی بر شهروندان به ویژه خانواده‌های قربانیان این ویروس منحوس خواهد گذاشت.
مشکلات حقوقی ناشی از عدم امکان ایفای تعهدات قراردادی اعم از مالی و غیر مالی و احتمالا برخی دعاوی خانوادگی ناشی از فشارروانی حاکم بر خانواده‌ها در این شرایط سخت خواهد بود. مدیریت این مشکلات به اضافه حجم کار‌های روی زمین مانده قبلی ناشی از توقف یا کاهش فعالیت‌های چندماهه جمع شده، مستلزم برنامه ریزی و تدبیر پیش بینی است.
در این راستا، به منظور سامان دهی و رفع مشکلات کرونایی، اولین تکلیف متوجه دولت و نهاد‌های اجرایی است و لازم است در چارچوب اختیارات قانونی، دولت لوایح پیشنهادی خود در این باره را برای اخذ مجوز‌های قانونی مورد نیاز به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند. در عین حال، مجلس نیز با تشکیل کارگروه ویژه‌ای برای مدیریت دوران پساکرونایی، اعطای مجوز‌ها و حمایت‌های لازم و یا امتیاز‌های ضروری را در قالب قانون بررسی و در نهایی آن را تصویب کند.
با این حال، سایر نهاد‌های اجرایی و قضایی نیز ضروری است تدابیر و برنامه ریزی‌های مناسب را در اسرع وقت طراحی کنند و کاملاً مهیا و آماده مدیریت دوران پساکرونایی باشند.این نکته را هم نباید فراموش کنیم که برای مدیریت دوران پساکرونایی باید از مشارکت عموم مردم، که یکی از اجزای لاینفک در مدیریت بحران در جوامع بشر است، استفاده کرد.
درس‌های بزرگ کویید ۱۹
حال به درس‌های بزرگی که در زمان شیوع بیماری کرونا آموختیم، اشاره می‌کنیم.
• اقتصاد جهانی می‌تواند تحت تاثیر یک مولفه غیر سیاسی زیر و رو شود.
• کرونا هشدار برای انجام همکاری است نه رد آن ( توضیح آنکه وقوع یک بحران بهداشتی در استان یک کشور می‌تواند به یک بحران جهانی تبدیل شود.)
• یکجانبه گرایی و خودرائی و دنبال خواسته‌ها و مطامع شخصی در حکومت داری و سیاست بین الملل جایی ندارد.
• پارادایم مسلط روابط بین الملل، پارادایم همکاری و منازعه خواهد بود.
• دنیای رقابت و همکاری با هم جریان دارند.
• گفتمان تعامل میان دولت‌ها برای مبارزه با کرونا پررنگ می‌شود. دست کم دولت‌ها در حق بر سلامت به سوی همگرایی گام خواهند برداشت.
• نظام بین الملل نیازمند بازیگرانی است که همکاری را انتخاب کنند. منازعه کشور‌ها را در مقطعی با بن بست مواجه می‌کند.
• شماری از رهبران دنیا انتخابشان فقط منازعه بود. اکنون آن‌ها بازنده این انتخاب هستند.
• کرونا یادآور این جمله است که ای انسان‌ها همه شما در روی یک کره خاکی زندگی می‌کنید.
• اگر کشور‌ها نتوانستند در امنیت نظامی، منطقه‌ای و جهانی همکاری مناسبی را شروع کنند، می‌توانند در مسائلی که درد مشترک همگانی است، همکاری کنند.
• شیوع کووید ۱۹ بیان گر ضرورت همکاری است.
پساکرونا و محیط زیست
کره زمین مانند هر موجود زنده‌ای، یک ظرفیت‌هایی دارد که اگر آن ظرفیت‌ها رعایت نشود، آن وقت ممکن است زمین رفتار‌هایی از خودش نشان دهد که آن رفتار‌ها شاید برای همه آن‌هایی که بر روی آن زندگی می‌کنند، خطرناک باشد.
در مورد ماجرای کروناویروس هم همین بوده، یعنی وقتی که ما انسان‌ها به قلمرو حیات وحش از جمله به خفاش‌ها به بهانه توسعه گردشگری یا بهانه فعالیت‌های معدنی تجاوز کرده‌ایم، وقتی این خفاش‌ها از محیط خودشان خارج شدند، شرایط همین که امروز هست؛ می‌شود. ما ماجرای سارس، مرس، ایدز و ابولا را جدی نگرفتیم و حالا درگیر کرونا شدیم.
هزینه‌کردن برای محیط‌زیست و طبیعت در مقابل هزینه برای خرید اسلحه با توجیه آوردن امنیت می‌تواند از پیامد‌های کرونا باشد و نتیجه آن چیزی خواهد بود که هم اکنون با آن روبرو هستیم.
سخن پایانی
تبدیل تهدید‌های کرونا به فرصت، در گروی اصلاح ساختار‌های اقتصادی است که با استقرار دولت الکترونیک و اقدامات مهم دیگری از قبیل توسعه روستاها، مدیریت مهاجرت معکوس، تمرکززدایی و هماهنگ سازی نهاد‌های حمایتی برای کمک به مشاغل آسیب دیده، می‌توان تجربیات این دوران را در پساکرونا به فرصت تبدیل کرد.